حالا زمستان ۱۳۵۰ را اگر درک نکرده باشید، سرما و برف دی و بهمن۸۶ و مشکلات بعدش را ممکن است یادتان باشد. آن زمان البته فضای مجازی و اینترنت امروزی نبود که از چند روز پیش، شما را هشدارباران کند و مثل پیام‌های دو سه روز اخیر توی شبکه‌های اجتماعی از سرمایی بگوید که قرار است در روزهای باقیمانده از اسفند۱۴۰۲، موجبات قندیل بستنمان را فراهم کند و لابد هزارجور مشکل مثل قطع گاز، آب و... روی سرمان آوار شود.
اهواز منفی ۷ درجه
حساب کنید دی و بهمن گذشته باشد، حسرت برف درست و حسابی روی دلتان مانده باشد و حتی در یکی دو روز از ۷۰ روزی که از زمستان گذشته، یخ زدن انگشتان دست و پا و سرخ شدن نوک دماغتان را تجربه نکرده باشید.
حساب کنید دی و بهمن گذشته باشد، حسرت برف درست و حسابی روی دلتان مانده باشد و حتی در یکی دو روز از ۷۰ روزی که از زمستان گذشته، یخ زدن انگشتان دست و پا و سرخ شدن نوک دماغتان را تجربه نکرده باشید.
آن وقت اول صبحی که برای چک کردن گوشیتان می‌روید، توی همه گروه‌ها و کانال‌ها و حتی پیام‌های خصوصی، چشمتان بیفتد به پیام‌های هشدار «سرمای بی‌سابقه»ای که در راه است و قرار است ایران را دربنوردد! اولِ کار هیجان‌زده و خوشحال می‌شوید و ممکن است به امید برف و زیبایی‌هایش که در راه است، ذوق‌زده هم شوید، اما چند ساعت بعد، هشدارهای مجازی که بیشتر می‌شوند، خیلی‌ها ممکن است پای نگرانی‌هایی مثل افت فشار یا قطع گاز، یخ‌زدگی لوله‌های آب، بسته شدن جاده‌ها و... جا بزنند و به دلشوره بیفتند.
البته حق هم دارند. آن‌ها هنوز موج سرمای کم‌سابقه ۱۷ سال پیش و دردسرهایش را فراموش نکرده‌اند. ضمن اینکه اغلب آن‌هایی که اخبار و شبه خبرهای مربوط به احتمال سرمای بی‌سابقه امسال را در شبکه‌های اجتماعی رصد می‌کنند، در همین شبکه‌ها درباره سه موج سرمای بی‌سابقه در ایران اطلاعات دارند. مثلاً می‌دانند سال ۱۳۴۲ ازجمله سال‌هایی است که در خیلی از شهرها، سرما و ماندگاری‌اش رکورد می‌شکند. به جز ارومیه، شهرکرد، تبریز و... که سرمای منفی ۲۰ تا ۲۷ درجه را تجربه می‌کنند، زنجانی‌ها شاهد سرمای منفی ۳۰ درجه هم هستند. جالب‌تر البته اهواز است که تابستان با ثبت ۵۶درجه رکورد گرما را شکسته است و در زمستان ۴۲، سرمای منفی ۷ درجه را هم می‌بیند!
تعطیلات زودگذر زمستانی
زمستان سال ۱۳۵۰ هم که به دلیل ثبت شدن در کتاب رکوردهای گینس به خاطر پرتلفات‌ترین بوران جهان معروف است. هر چند مرگ ۴هزار نفر به خاطر سرما و رسیدن ارتفاع برف به ۸ متر اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد، اما گزارش روزنامه‌های آن سال تأیید می‌کنند که زمستان۵۰، واقعاً از آن زمستان‌هایی بوده که هرچقدر هم برف‌دوست و اهل سرما باشید، آرزو نمی‌کنید تکرار شود. مدفون شدن ۱۲روستا در منطقه سمیرم، مرگ بیش از هزار نفر در ارتفاعات گیلان، مدفون شدن ۴۰خانوار در یکی از روستاهای کشور، مدفون شدن یک قطار بزرگ با تمام سرنشینانش و مدفون شدن ساکنان روستاهای کاکان و کمهر در نزدیکی یاسوج و روستای شکلاب در مرز ایران و ترکیه و... از جمله اطلاعاتی است که از آن زمان باقی مانده است.
سال ۱۳۷۴ را هم می‌شود جزو زمستان‌های خیلی خیلی سرد ایران به حساب آورد. آن‌قدر سرد که مسئولان آموزش و پرورش به فکر گنجاندن تعطیلات زمستانی در تقویم آموزشی افتادند و این کار را هم عملی کردند. منتها زد و چند سال متوالی زمستان‌ها مثل همین زمستان ۱۴۰۲ معتدل و کم بارش شد تا تعطیلات زمستانی لغو شود. تا ۱۲ سال بعد که زمستان۱۳۸۶ و بارش‌های برف روی برفش، زمستان۱۳۵۰ را پیش چشم آن‌هایی که سن و سالی داشتند، آورد.
تعطیلات زودگذر زمستانی
زمستان سال ۱۳۵۰ هم که به دلیل ثبت شدن در کتاب رکوردهای گینس به خاطر پرتلفات‌ترین بوران جهان معروف است. هر چند مرگ ۴هزار نفر به خاطر سرما و رسیدن ارتفاع برف به ۸ متر اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد، اما گزارش روزنامه‌های آن سال تأیید می‌کنند که زمستان۵۰، واقعاً از آن زمستان‌هایی بوده که هرچقدر هم برف‌دوست و اهل سرما باشید، آرزو نمی‌کنید تکرار شود. مدفون شدن ۱۲روستا در منطقه سمیرم، مرگ بیش از هزار نفر در ارتفاعات گیلان، مدفون شدن ۴۰خانوار در یکی از روستاهای کشور، مدفون شدن یک قطار بزرگ با تمام سرنشینانش و مدفون شدن ساکنان روستاهای کاکان و کمهر در نزدیکی یاسوج و روستای شکلاب در مرز ایران و ترکیه و... از جمله اطلاعاتی است که از آن زمان باقی مانده است.
سال ۱۳۷۴ را هم می‌شود جزو زمستان‌های خیلی خیلی سرد ایران به حساب آورد. آن‌قدر سرد که مسئولان آموزش و پرورش به فکر گنجاندن تعطیلات زمستانی در تقویم آموزشی افتادند و این کار را هم عملی کردند. منتها زد و چند سال متوالی زمستان‌ها مثل همین زمستان ۱۴۰۲ معتدل و کم بارش شد تا تعطیلات زمستانی لغو شود. تا ۱۲ سال بعد که زمستان۱۳۸۶ و بارش‌های برف روی برفش، زمستان۱۳۵۰ را پیش چشم آن‌هایی که سن و سالی داشتند، آورد.
روزنامه‌ها در آن سال نوشتند: «برف سنگین در ۲۲ استان کشور جاده‌ها و مسیرهای اصلی را مسدود کرد... بارش برف که از ۱۹ دی ماه آغاز شده بود تا روز ۱۹بهمن در شهرهای مختلف همچنان ادامه داشت... آن‌قدر برف روی برف بارید تا بعضی از شهرها دچار کمبود گاز و گرانی نان شدند... هر مترمربع برف روی سقف خانه‌ها در گیلان به ۸۵کیلوگرم رسیده بود و کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند اگر این وزن به ۱۰۰کیلو برسد، سقف‌ها فرومی‌ریزد... ۶۰هزار و ۷۴۶ نفر که در برف مانده بودند، اسکان اضطراری داده شدند...».
در راه است؟
منتها در داغ شدن خبر و یا شایعه سرمای بی‌سابقه و در راه امسال، فقط این پیشینه تاریخی مقصر نیست. واقعیتش این است که سرما و بارش‌ها (نه چندان بی‌سابقه) یک هفته‌ای است در شهرهای مختلف شروع شده است. تأکیدهای بجا و گاه نابجای مسئولان شرکت گاز، هواشناسی و... هم هست که دائم از مصرف کمتر، احتمال افت فشار، ماندگاری سرما و غیره می‌گویند.
در راه است؟
منتها در داغ شدن خبر و یا شایعه سرمای بی‌سابقه و در راه امسال، فقط این پیشینه تاریخی مقصر نیست. واقعیتش این است که سرما و بارش‌ها (نه چندان بی‌سابقه) یک هفته‌ای است در شهرهای مختلف شروع شده است. تأکیدهای بجا و گاه نابجای مسئولان شرکت گاز، هواشناسی و... هم هست که دائم از مصرف کمتر، احتمال افت فشار، ماندگاری سرما و غیره می‌گویند.
فلان وزیر برای ترغیب بیشتر مردم به مصرف کمتر، در صحبت‌هایش از اصطلاح «سرمای بی‌سابقه» استفاده می‌کند. در چنین شرایطی فرصت‌طلب‌های فضای مجازی هم که همیشه دست‌به‌شایعه‌شان خوب است، مثل سال‌های قبل وارد ماجرا می‌شوند تا شما اول صبح که گوشیتان را برداشته‌اید، با موج هشدارهای سرمای بی‌سابقه روبه‌رو و بعد هم کم‌کم نگران شوید. این در حالی است که سرماهای مثل امسال را اگر در اینترنت جست‌وجو کنید، خبرهای دو سه سال گذشته‌اش را پیدا می‌کنید و البته شایعاتی مثل شایعات امسال را!
خلاصه با توجه به همه این‌هایی که گفتیم، سرما و یخبندان و مشکلات ریز و درشت هرساله ناشی از سرما توی راه است و خیلی از شهرها هم دارند تجربه‌اش می‌کنند. اما نه برف، نه سرما و موج‌های مختلفش بنا به گفته کارشناسان هواشناسی شباهتی به سرماها و بارش‌های سال۸۶ یا ۵۰ ندارد. مشکلات و زبانم لال تلفاتی هم مثل آن سال‌ها نخواهد داشت. بارش برف هم که ادامه پیدا کند و سرما ماندگارتر شود، در نهایت فقط مدرسه‌ها تعطیل و دل دانش‌آموزان و بیشتر از آن، معلمان شاد می‌شود!
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
خلاصه با توجه به همه این‌هایی که گفتیم، سرما و یخبندان و مشکلات ریز و درشت هرساله ناشی از سرما توی راه است و خیلی از شهرها هم دارند تجربه‌اش می‌کنند. اما نه برف، نه سرما و موج‌های مختلفش بنا به گفته کارشناسان هواشناسی شباهتی به سرماها و بارش‌های سال۸۶ یا ۵۰ ندارد. مشکلات و زبانم لال تلفاتی هم مثل آن سال‌ها نخواهد داشت. بارش برف هم که ادامه پیدا کند و سرما ماندگارتر شود، در نهایت فقط مدرسه‌ها تعطیل و دل دانش‌آموزان و بیشتر از آن، معلمان شاد می‌شود!
خبرنگار: مجید تربت‌زاده
نظر شما